Thanh toán toàn cầu hiện đang ở thời điểm bước ngoặt khi mà AI, blockchain và CBDC (tiền kỹ thuật số ngân hàng trung ương) đang thay đổi nền tài chính nhanh hơn bao giờ hết. Trong các hội nghị và đối thoại cùng chuyên gia quốc tế, tôi – Dr. Matsuno thường được hỏi nhiều về tương lai thanh toán toàn cầu sẽ như thế nào? Chính vì vậy, trong bài viết dưới đây, tôi muốn chia sẻ về 5 câu hỏi lớn nhất mà tôi thường nhận được xoay quanh vấn đề này.
1. Thanh toán toàn cầu đang đối mặt những thách thức lớn nào?
Tôi cho rằng hệ thống thanh toán toàn cầu ngày nay giống như một “mạng lưới chắp vá”, thiếu tốc độ, thiếu sự công bằng và thường gây ra chi phí khổng lồ cho người dùng.
Tốc độ xử lý và chi phí giao dịch
Thách thức đầu tiên là tốc độ và chi phí giao dịch. Một khoản tiền thực tế từ Tokyo gửi đi Lagos có thể mất vài ngày để tới tay người nhận, trong khi phí đôi khi chiếm tới 10% số tiền. Với những người lao động nhập cư gửi về 200 đô la, họ có thể mất đến cả tuần lương chỉ để trả phí trung gian.
Tuân thủ pháp lý và rủi ro xuyên biên giới
Mỗi quốc gia có quy định khác nhau về KYC, AML và quản lý ngoại hối. Điều này khiến các nhà cung cấp phải lựa chọn: hoặc siết chặt thủ tục đến mức gây khó cho người dùng, hoặc mạo hiểm để tăng tốc độ. Cả hai lựa chọn này đều không bền vững.
Vấn đề tiếp cận dịch vụ tài chính cho người yếu thế
Thách thức cuối cùng, và có lẽ quan trọng nhất, đó là khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính cho người yếu thế. Hơn 1 tỷ người vẫn chưa có tài khoản ngân hàng. Không phải vì họ không muốn, mà vì phí quá cao, yêu cầu giấy tờ phức tạp hoặc thiếu hạ tầng ở địa phương.
Nếu không giải quyết đồng thời ba vấn đề này nhanh hơn, rẻ hơn và bao trùm hơn thì mọi lời hứa về một hệ thống thanh toán toàn cầu công bằng sẽ chỉ dừng lại ở lý thuyết.
2. AI sẽ thay đổi cách chúng ta giao dịch như thế nào?
AI không còn là khái niệm xa vời, mà đã trở thành công cụ thực tiễn định hình tương lai thanh toán. Từ bảo mật, tối ưu chi phí đến tự động hóa quy trình, công nghệ này đang thay đổi cách chúng ta chuyển tiền và sử dụng dịch vụ tài chính hằng ngày:
Xác thực và phát hiện gian lận theo thời gian thực
Trước đây, hệ thống chống gian lận chủ yếu dựa vào các quy tắc cố định nên thường bỏ sót hoặc gây phiền hà cho người dùng hợp pháp. AI thay đổi hoàn toàn cách tiếp cận: mô hình học máy liên tục phân tích hành vi, vị trí, thiết bị, thói quen chi tiêu để phát hiện bất thường chỉ trong vài mili giây. Nhờ đó, gian lận bị chặn ngay lập tức, trong khi người dùng hợp pháp sẽ không bị làm phiền.
Cá nhân hóa trải nghiệm và tối ưu phí giao dịch
AI không chỉ phát hiện rủi ro mà còn giúp chúng ta tìm tuyến giao dịch tối ưu. Ví dụ, một khoản thanh toán có thể đi qua nhiều kênh trung gian, với chi phí và tốc độ khác nhau. Thuật toán sẽ đề xuất lộ trình tốt nhất, đồng thời cá nhân hóa gợi ý phương thức thanh toán phù hợp cho nhu cầu từng người.
Tự động hóa quy trình thanh toán phức tạp
Trong doanh nghiệp, nhiều giao dịch cần xác nhận nhiều tầng, đối soát với đối tác và quản lý rủi ro. AI có thể tự động hóa phần lớn quy trình này, chỉ yêu cầu can thiệp thủ công ở các bước quan trọng. Kết quả là thanh toán trở nên liền mạch, giảm sai sót và tiết kiệm chi phí vận hành.
AI có thể tự động hóa quy trình thanh toán phức tạp
3. Blockchain có thật sự là giải pháp cho minh bạch và bảo mật?
Tôi tin rằng công nghệ blockchain không phải là “cây đũa thần” nhưng sẽ là nền móng cần thiết để xây dựng một hạ tầng thanh toán minh bạch, bảo mật và bền vững.
Minh bạch giao dịch, quyền riêng tư cá nhân
Blockchain mang lại khả năng kiểm chứng công khai mọi giao dịch, giảm rủi ro gian lận và chi phí kiểm toán. Nhưng minh bạch không đồng nghĩa công khai toàn bộ dữ liệu cá nhân. Các công nghệ mới như zero-knowledge proofs sẽ cho phép xác thực tính hợp lệ mà vẫn giữ quyền riêng tư cho người dùng.
Lợi ích của kiến trúc đa tầng và phân quyền
Một blockchain đơn tầng sẽ khó cân bằng giữa an toàn và tốc độ. Vì vậy, xu hướng hiện nay là kiến trúc đa tầng với lớp nền tảng bảo mật và lớp mở rộng xử lý nhanh. Cộng thêm phân quyền, hệ thống tránh điểm lỗi tập trung và tạo ra mạng lưới đáng tin cậy hơn cho thanh toán toàn cầu.
Hạn chế hiện tại và giải pháp kỹ thuật
Blockchain vẫn phải đối mặt với các vấn đề mở rộng và chi phí cao. Để khắc phục, các nhà phát triển thường đưa ra nhiều giải pháp như rollups (gộp nhiều giao dịch thành một), sharding (chia nhỏ mạng để xử lý song song) hay sidechains (chuỗi phụ hỗ trợ chuỗi chính).
Bên cạnh đó, việc tích hợp chuẩn KYC/AML ngay trong ứng dụng giúp hệ thống vừa an toàn, vừa đáp ứng yêu cầu pháp lý mà không làm giảm trải nghiệm người dùng.
4. Trong 10 năm tới, thanh toán quốc tế sẽ trông ra sao?
Nếu nhìn về tương lai 10 năm sau, tôi tin rằng thanh toán quốc tế sẽ khác hoàn toàn so với ngày hôm nay
Thanh toán không biên giới và phí tối thiểu
Chúng ta hoàn toàn có thể tin tưởng trong 10 năm tới, việc gửi tiền từ Tokyo sang Hà Nội hay từ New York về Manila sẽ nhanh như việc gửi một tin nhắn. Nhờ sự kết hợp giữa blockchain, stablecoin và hệ thống ngân hàng số, chi phí giao dịch gần như bằng 0. Điều này giúp cả những khoản tiền nhỏ, như vài đô la kiều hối, vẫn có thể chuyển đi một cách dễ dàng.
Vai trò Stablecoin và CBDC trong hệ thống tài chính
Stablecoin (tiền số gắn với giá trị ổn định) và CBDC (tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương) sẽ cùng tồn tại. CBDC giúp chính phủ quản lý chính sách tiền tệ, trong khi stablecoin phục vụ linh hoạt cho thương mại toàn cầu. Khi hai loại tiền này được kết nối, hệ thống tài chính sẽ trở nên an toàn và hiệu quả hơn.
Trải nghiệm người dùng: tức thì, an toàn, dễ dùng
Tương lai của thanh toán không chỉ ở công nghệ, mà là ở trải nghiệm. Người dùng sẽ quen với việc chuyển tiền tức thì, không lo rủi ro và thao tác cực kỳ đơn giản. Tất cả phức tạp về công nghệ và kỹ thuật sẽ được xử lý ở “phía sau màn hình” để mỗi giao dịch đều dễ dàng và tự nhiên.
5. Vai trò của VSTA trong bức tranh tương lai thanh toán toàn cầu là gì?
Tôi – Dr. Matsuno (CEO của tập đoàn Maconarc) đã sáng lập VSTA với một mục tiêu rất rõ ràng: xây dựng một nền tảng thanh toán nhanh hơn, minh bạch hơn và công bằng hơn cho mọi người.
VSTA không chỉ là một hệ thống thanh toán truyền thống được nâng cấp mà là sự kết hợp giữa công nghệ blockchain và AI để giải quyết những điểm yếu lớn nhất của thanh toán toàn cầu: tốc độ chậm, phí cao và thiếu minh bạch.
- Với blockchain, mọi giao dịch được ghi lại rõ ràng, an toàn và có thể kiểm chứng.
- Với AI, hệ thống có thể tự động tìm ra tuyến đường tối ưu cho mỗi giao dịch, giúp giảm phí và xử lý trong vài giây.
Điểm đặc biệt của VSTA là chúng tôi phát triển một hệ sinh thái mở xoay quanh token $VSTA. Token này được dùng để trả phí giao dịch, tham gia staking để nhận phần thưởng, và đóng vai trò trong quản trị hệ thống. Điều này giúp cộng đồng không chỉ sử dụng mà còn có thể đồng hành cùng sự phát triển của VSTA.
Tầm nhìn của tôi rất đơn giản: một ngày nào đó, bất kỳ ai từ công nhân gửi kiều hối, sinh viên thanh toán học phí, cho đến tập đoàn thương mại xuyên biên giới… đều có thể giao dịch qua VSTA nhanh chóng, chi phí thấp và không rào cản biên giới.
Với VSTA, chúng tôi không chỉ tạo ra công nghệ, mà đang từng bước hiện thực hóa sứ mệnh “thanh toán không biên giới, công bằng và nhanh chóng”.
Kết luận
Khi nghĩ về tương lai thanh toán toàn cầu, tôi tin rằng công nghệ chỉ có ý nghĩa khi giúp con người giao dịch nhanh hơn, rẻ hơn và công bằng hơn. AI và blockchain là công cụ mạnh, nhưng chính cách chúng ta thiết kế và triển khai mới quyết định giá trị thật. Với VSTA, mục tiêu của tôi rõ ràng: kiến tạo một hệ thống thanh toán không biên giới, minh bạch và dễ tiếp cận cho mọi người, từ cá nhân nhỏ lẻ đến doanh nghiệp toàn cầu.
